‘Met dat wonen zit het wel goed. Daar werken we dagelijks met hart en ziel aan’, zegt John van der Knaap, senior projectleider Strategie bij woningcorporatie Havensteder. ‘Mijn avontuur is het onderzoeken of we vastgoedwaarde kunnen creëren die we nu nog niet eens kunnen verzinnen. Op dit moment brengt een gebouw geld op door de binnenkant, de verhuur van vierkante meters. Maar de waarde van de toekomst zit hem, in mijn ogen, vooral aan de buitenkant, de schil van het gebouw.’
Zeker wanneer je die buitenkant inzet voor de drie enorme transities waar we voor staan, kunnen we veel meer waarde creëren, gaat John verder. Die drie transities zijn volgens John: ‘Klimaatverandering, de overschakeling van fossiele naar duurzame energie en circulair leven. En daarbij zorgen dat iedereen mee kan doen. Sociaal inclusief dus. Uitdagingen die zo enorm zijn dat je ze naar mijn mening bij uitstek moet tackelen op wijkniveau.’
We kunnen het niet alleen
Maar niet in je eentje. John: ‘Je moet naar logische verbintenissen zoeken, waarmee je tot mooie samenwerkingen komt. Zo zoek ik steeds naar partners die dezelfde klanten hebben als wij. De huurder van Havensteder is ook inwoner van Rotterdam, dus de voor de hand liggende partners zijn gemeente, waterleiding- en energiebedrijf, maar een ring verder zijn: vervoersbedrijf, verzekeraar, postbedrijf. En zo maak ik telkens de cirkel groter en ga ik in gesprek met de verschillende partijen: wat doe jij? Wat doe ik? Wat kunnen we samen doen? En, als we die ene transitie aanpakken, kunnen we dan ook de andere meenemen?’
Maar hoe vertalen die transities zich dan naar de schil van de gebouwen van Havensteder? John: ‘Nou, denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen, een groen of waterbergend dak. Of een sociale voorziening in de gezamenlijke tuin. Of allemaal. Zoek naar andere oplossingen en de waarde van dat het vastgoed wordt steeds groter.’
Niet alleen het dak
En voor John blijft het niet alleen bij het dak. ‘Ook de binnentuinen kunnen klimaatbestendig worden.’ Samen met Water Sensitive Rotterdam heeft Havensteder twee klimaatadaptieve tuinen aangelegd: een tuin in de Agniesebuurt en eentje in Bospolder-Tussendijken. Volgens een ontwerp van Stichting Tussentuin. Hier hebben de partijen allerlei adaptieve maatregelen doorgevoerd: wadi’s, krattensystemen, geen steen, maar groen. John: ‘Omwonenden zijn blij met een mooi binnenterrein. De leefbaarheid neemt toe. Maar veel groen vraagt ook om onderhoud. En dat is soms lastig te organiseren. Om frustratie en verloedering van de binnenterreinen te voorkomen moet je het onderhoud bij iemand beleggen. Dat kan een professioneel bedrijf zijn of een actieve bewoner die daar een vergoeding voor krijgt. John: ‘Zo proberen we met partners en bewoners de klimaatproblemen die op ons pad komen te tackelen.’
Zes etages printen
In een ander vernieuwend – Europees – project waarbij John is betrokken, wordt geëxperimenteerd met bouwen van woningen op een niet traditionele wijze en met gebruik van lokale materialen. Alle materialen die beschikbaar zijn, kunnen bijdragen. Sloopmaterialen, grond en eventueel houtmaterialen uit bossen. Steen wordt vergruisd, leidingen omgesmolten, hout tot een pasta gemaakt. Hiermee wordt geprobeerd via 3D-printing een woning te bouwen. ‘Dit is belangrijk,’ zegt John, ‘want de bouwopgave van woningen in Nederland overstijgt de materiaalvoorraad in ons gebied.’ John: ‘Nu printen die apparaten een keukenkastje, een vloer of een badkamer. Dat is al heel bijzonder. Straks willen ze enorme printers gaan inzetten die een heel gebouw kunnen uitprinten. Een interessante ontwikkeling die we op de voet volgen.